ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
کارن برودی[1]
ترجمه: حامد رنگین‌کمان
بیایید ببینیم وقتی در تمرین یوگانیدرا غرق می‌شویم چه اتفاقی برای امواج مغزی رخ می‌دهد و چرا این تمرین موجب احساس سرزندگی در فرد می‌شود. در هر تمرین مدیتیشن یوگا نیدرا، با ورود آگاهانه به وضعیت خواب، موجب آرامش و ثبات امواج مغزی می‌شوید ولی چگونه؟
یوگانیدرا و امواج مغزی
برای فعال‌سازی واکنش ریلکسیشن، ابتدا بدن و تنفس‌تان را به اشکال مختلف، حس کنید. واکنش ریلکسیشن موجب برقراری تعادل میان دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک و تعادل میان سمت چپ و راست مغز می‌شود. در این فرایند، مغز از وضعیت بتا که وضعیت بیداری و فعالیت مغزی بسیار است به وضعیت آلفا که وضعیت آرام‌تری است تغییر می‌کند. در وضعیت آلفا، هورمون تنظیم‌کنندۀ خلق یعنی سروتونین ترشح پیدا می‌کند که موجب احساس آرامش در شما می‌شود. افرادی که زمان کمتری در وضعیت آلفا هستند درمقایسه با افرادی که زمان بیشتری در وضعیت آلفا هستند، اضطراب بیشتری دارند. خودرویی را در نظر بگیرید؛ اگر بخواهید خودرو را متوقف و موتورش را خاموش کنید، ابتدا باید دنده را کاهش دهید. فرایند تغییر وضعیت مغز به وضعیت آلفا از طریق کاهش فعالیت ذهنی یا قرار گرفتن در وضعیت استراحت به همراه فعالیت آرام‌تر و سلامت‌بخش امواج مغزی آغاز می‌شود.
از آلفا به آلفای عمیق‌تر و حالت موج بالای تتا که همان حالت رویا (یا خواب REM) است می‌روید. در وضعیت تتا، افکارتان آرام شده و به 4 تا 8 فکر در ثانیه می‌رسد. این وضعیت جایی است که فرایادگیری رخ می‌دهد. کودکان و هنرمندان وضعیت تتای بیشتری را تجربه می‌کنند. یکپارچگی و رهایی هیجانی و تغییرات مغزی نیز در این هنگام رخ می‌دهند. در این وضعیت است که گاهی برخی افراد افکاری تصادفی دارند یا تصاویری را
می‌بینند. فرد در وضعیت تتا ممکن است رنگ‌ها و تصاویری را ببیند یا صدای فرد دیگری را در حال صحبت بشنود ولی در عین‌حال، این صدا را نشنود. در این وضعیت فرد وارد نوعی خلاء و وضعیت تهی می‌شود.
پس از تتا، به سمت دلتا پیش می‌روید. وضعیتی که شمار افکار به 1 تا 3.9 فکر در هر ثانیه کاهش می‌یابد. این وضعیت سلامت‌بخش‌ترین وضعیت ذهن است که در آن اندام‌هایتان احیا شده و هورمون استرس از بدن‌تان زدوده می‌شود.
مغز در زمان بیهوشی، در وضعیت امواج دلتا قرار دارد. افراد دچار کما نیز در وضعیت موج مغزی دلتا قرار می‌گیرند. قرارگیری در این وضعیت به این معناست که بدن امکان بازیابی سیستم‌هایش را دارد. در جوامع امروزی معمولا افراد زیادی وضعیت‌های عمیق خواب مانند تتا و دلتا را تجربه نمی‌کنند. درنتیجه، بدن‌های ما امکان آرام‌شدن و به‌دست آوردن فرصت بازیابی خودش را ندارد. افراد افسرده وارد وضعیت‌های بتا و آلفا می‌شوند ولی به ندرت وضعیت‌های تتا و دلتا را تجربه می‌کنند.
دستیابی به وضعیت چارم هشیاری از طریق یوگانیدرا
انجام تمرین یوگانیدرا تحت نظارت و راهنمایی، شما را حتی از سطح موج دلتا (سطحی که تنها از طریق خواب کامل به‌دست می‌آید) نیز فراتر می‌برد. در چهارمین سطح هشیاری، پیش از دلتا مغز فارغ از اندیشه است. این وضعیت نوعی از دست دادن کامل آگاهی و هشیاری در حالت بیداری است. در این وضعیت چنان هشیاری از دست می‌رود که گویی روح از بدن خارج شده است. البته، هرکسی یوگانیدرا تمرین کند به این سطح از هشیاری نمی‌رسد ولی هرچه بیشتر تمرین کنید، جرعه‌های بیشتری از آن خواهید نوشید.
“ادامه ی این مقاله را در شماره 112 مجله دانش یوگا بخوانید”
