ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
این مقاله در سلسله جلسات علمی ژورنال کلاب ارائه شده است
مقدمه : از گذشته فرايند ادراک زمان موضوع بحث برانگيزي بوده است و مطالعات فراواني در اين حوزه صورت گرفته است. نقص ادراک زمان در بسیاری از کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلالات روانی مشهود است . با گسترش توجه محققان و درمانگران به حوزه ي يوگا و استفاده از يوگا تراپي در درمان بسياري از اختلالات ، بررسي اثرات آن بر فرايند هاي مختلف مربوط به اختلالات رواني از جمله آسيب در ادراک زمان بيماران ، ضرورت دارد .
مديتيشن : در يک تعريف کلي ، يوگا يک حوزه ي فيزيکي ، ذهني است و رايج ترين سبک يوگا آشتانگا يوگا ( يوگاي 8 مرحله اي ) است که هفتمين مرحله ي آن ديانا (مديتيشن) است . مديتيشن يك حالت خاص از هوشياري است كه با تغييرات فيزيولوژيكي و سايكولوژيكي همراه است و مديتيشن با خواب يا ريلكسيشن ساده متفاوت است و موجب تمركز ذهن مي شود و امكان تسلط بر خود را فراهم مي نمايد .
ادراک زمان حال : «توالي» و «استمرار» دو جزء اصلي ادراک زمان هستند که با تجربه ي ذهني ما در ارتباطند . تجربه ي توالي به اين معني است که ما ميتوانيم ترتيب زماني وقايع را تشخيص دهيم . ادراک استمرار ، ادراک باقي ماندن يک رويداد در طول زمان است . جيمز (1890) مفهوم زمان حال ذهني (حال فريبنده) را براي احساس حال در تجربه ي ذهني بيان کرد که خارج از محدوده ي 3 ثانيه اي نمي تواند به صورت گشتالت زماني ذهني ادراک شود . به اين معني که چه طور رويداد هاي متفاوت و متوالي به صورت يک رويداد واحد و منسجم ادراک مي شوند . اين پديده رابطه ي مستقيمي با ذهن آگاهي دارد . ذهن آگاهي مهارت در تمرکز حواس بر لحظه ي حال بدون هيچ قضاوتي است . هدف بسياري از تکنيک هاي مديتيشن تغيير آگاهي هوشيار به وسيله ي تمرکز در لحظه ي حال است .
يافته ها : مطالعات نشان داده است که يکي از مهم ترين مناطق درگير در هنگام مديتيشن قشر پيش پيشاني بخصوص نيمکره ي راست و شکنج کمربندي (سينگوليت) است . برخي مطالعات ديگر نيز فعاليت عقده هاي پايه ، تالاموس ، آميگدال و هيپوکامپ را تاييد کرده اند . مطالعات فراواني هم درگيري قشر پيش پيشاني را در فرايند ذهن آگاهي تاييد کرده اند .
نتيجه گيري : از آن جايي که مناطق درگير در مديتيشن و ادراک زمان يکسانند پس مديتيشن مي تواند در ادراک فرد از زمان تغييراتي را ايجاد کند . از طرفي ديگر چون ذهن آگاهي در طول تمرين مديتيشن افزايش پيدا مي کند پس مديتيشن مي تواند باعث گسترش ادراک زمان حال گردد .
نويسنده : مهسا احدیان
