ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
آشنایی با طب باستانی ایران‌زمین
نویسنده: دکتر حسن محمدی
قسمت چهارم
در شمارۀ گذشتۀ دانش یوگا به توضیح نشانه‌ها و ویژگی‌های یک فرد با غلبۀ بلغم و فردی دیگر با غلبۀ سودا پرداختیم. در این شماره به مزاج‌های فصول مختلف سال، مزاج جغرافیا، مزاج سنین و خلاصه فاکتور‌های تشخیص مزاج می‌پردازیم.
مزاج فصول:
هر فصل از سال دارای کیفیت و مزاج مخصوص به خود می‌باشد که برحسب شرایط و کیفیت خود می‌تواند روی ذهن و بدن انسان تأثیر‌گذار باشد.
بهار:
عنصری که در این فصل بر بدن تمامی انسان‌ها غلبه پیدا می‌کند، عنصر خون یا دم است. در این فصل، سوداوی‌ها و بلغمی‌ها حال عمومی‌شان بهتر از دو طبع دیگر است.
دموی‌ها در این فصل درصورتی‌که نتوانند تعادل خود را با رفتار و تغذیۀ مناسب فصل برقرار کنند، آسیب‌پذیرترین گروه‌اند.
تابستان:
عنصر غالب در این فصل، صفرا است. این فصل برای بلغمی‌ها اگر در حالت تعادل باشند، بهترین فصل و برای صفراوی‌ها بدترین فصل است.
به همین دلیل در این فصل سفرها زیاد می‌شود و دانشگاه‌ها و مدارس که در سن صفرا هستند، تعطیل می‌گردد، زیرا با افزایش صفرا امکان پرخاشگری و نزاع بیشتر می‌شود.
صفراوی‌ها باید در این فصل از خودشان بسیار مراقبت کنند و از نوشیدنی‌های خنک مانند خاکشیر، سرکه‌انگبین و … استفاده کنند و سعی کنند تصمیمات جدی در این فصل نگیرند.
پاییز:
فصل غلبۀ سودا است. پاییز برای دموی‌ها و صفراوی‌ها فصل مناسب و برای سوداوی‌ها و بلغمی‌ها فصل مناسبی نیست. در این فصل ما شاهد بیماری‌های روحی، روانی و افسردگی بسیار بیشتری نسبت به فصول دیگر هستیم.
بیشترین آمار خودکشی در این فصل اتفاق می‌افتد. بیماری‌های پوستی هم در این فصل شایع است. به همین جهت طبیعت با رنگ‌های گرم خود ما را یاری می‌دهد. ما هم بهتر است با خوردن خوراک‌های گرم و تر و افزایش رفتارهای معنوی خود را در این فصل بیمه نماییم.
زمستان:
عسل غلبۀ عنصر بلغم است. در این فصل بیماری‌های جسمی (کمردرد و پادرد) به‌شدت افزایش پیدا می‌کند.
بدترین فصل برای بلغمی‌ها و بهترین فصل برای صفراوی‌ها و دموی‌ها است. خوردن غذاهای با طبع گرم و ورزش و شب‌نشینی‌ها که در ایران در این فصل رایج است، می‌تواند ازنظر ذهنی و جسمی ما را در امان نگه دارد.
مزاج جغرافیا:
کیفیت مزاج در مناطق جغرافیایی مختلف هم فرق می‌کند که می‌تواند تأثیر زیادی روی ذهن و جسم انسان داشته باشد، مثلاً کسانی که در مناطق سرد و تر مثل مناطق شمالی ایران زندگی می‌کنند حتماً رطوبت منطقه‌ای را در خود دارند یا افرادی که در مناطق کوهستانی زندگی می‌کنند، سردی و خشکی در آن‌ها بیشتر دیده می‌شود؛ به همین جهت پشتکار بالایی دارند و مردمان سخت‌کوشی هستند و یا مردمانی که در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند، معمولاً بیماری‌های جسمی مانند کمردرد و پادرد در آنجا کمتر به چشم می‌خورد، ولی عصبانیت آنی در آن‌ها زیاد است.
مزاج سنین:
ادامه مقاله را می توانید در مجله شماره 85 مطالعه کنید
