یوگا و مفاصل

   بیماریهای مفصلی یکی از شایعترین بیماریهای قرن حاضر می باشند .

با توجه به پیشرفت علم پزشکی هنوز درمان قطعی برای آن معرفی نشده است اما انچه که مسلم است مبتوان با انجام برخی تغییرات در شیوه و نوع نگرش به زندگی درد ناشی از بیماری را کاهش و به بهبود کیفیت زندگی شخص کمک کرد .انجام تمرینات منظم روزانه- رژیم غذایی سالم – وزن مناسب – کنترل استرس و…از جمله موارد توصیه شده برای تغییر روند تخریبی بیماری به سمت مثبت  میباشند.

مفصل محلی است که در آن تماس یک استخوان با یک یا چند استخوان  دیگر وجود دارد.به دلیل وجود  همین مفاصل است که استخوانها میتوانند درکنارهم بهترین نتیجه حرکتی را داشته باشند که البته همین گستردگی در فعالیت – این منطقه را در معرض استهلاک سریعترنیز قرار میدهد.

در بدن ما سه گروه از مفاصل در حال انجام وظیفه می باشند :

الف-مفصل متحرک : در این دسته – استخوانها به راحتی در کنار هم قادر به حرکت میباشند ( مفصل مچ دست یا پا و زانو)

ب-مفصل نیمه متحرک: در این نوع از مفاصل –استخوانها به واسطه بافتی دیگر در کنار هم کار میکنند. حرکت استخوانی انجام میشود ولی این حرکت آزادانه نخواهد بود (مفاصل بین دو مهره در ستون فقرات).

ج-مفصل ثابت:در این گروه –  اتصال دوسر استخوان بواسطه غضروف یا رباط انجام شده است و عملا استخوان ثابت بوده و امکان حرکت وجود ندارد (جمجمه سر).

 

حال برای شناخت بیشتر از نحوه حرکت استخوانها بهتر است به اختصاربا ساختار مفاصل متحرک آشنا شویم:

۱-غضروف:

این قسمت آخرین لایه پوششی استخوانها می باشدکه سبب حرکت نرم استخوانهای مفصل روی هم میگردد.

۲-کپسول مفصلی:

کیسه ای است سراسری که دورتا دور مفصل را پوشش میدهد. این کپسولها از دلایل نگهداری سر استخوان در محل مفصل میباشند. دهانه این کیسه از یک طرف دورتادور یک استخوان را گرفته و به آن متصل شده است و دهانه دیگر کیسه در طرف دیگر دورادور استخوان مقابل را گرفته و به آن میچسبد .بین کپسول مفصلی و استخوان ها پر از مایع مفصلی است. .

۳-رباط:

 نوارهای فیبری  هستند که دو استخوان را به هم متصل میکنند.

۴-لایه سینویال:

این لایه پوشش سطح داخلی کپسول مفصلی است و وظیفه آن ترشح مایع سینوویال می باشد.

۵-مایع سینوویال:

 این مایع را میتوان به سفیده تخم مرغ( سفید – شفاف و لزج ) تشبیه کرد .این مایع باعث نرم شدن سطح  غضروف مفصلی میشود . به کلامی دیگر مایع مفصلی باعث لغزندگی سطح  مفصل و در نتیجه کاهش اصطکاک  خواهد بود. از سوی دیگر بافت غضروف رگ خونی ندارد و خونی به آن نمیرسد . وظیفه تغذیه و اکسیژن رسانی به این سلولهای غضروفی نیز به عهده این مایع مفصلی میباشد.

۶-مینیسک:

نقش مینیسک را می توان به نقش کمک فنر در اتومبیل تشبیه کرد . مینیسک همانند ضربه گیر عمل میکند و سبب کاهش فشارها و ضربه های ناگهانی وارد شده بر زانوها میشود.

 

.

شايع ترين علل دردهای مفصلی :

انواع آرتریت ها را میتوان به عنوان شایعترین بیماریهایی دانست که باعث ایجاد درد و التهاب درمفاصل میشوند. . ارتروز و ارتریت روماتویید از رایجترین  آنها می باشند .

آرتروز – بیماری از دسته بیماریهای التهاب مفصلی است که در آن غضروف مفصلی اسیب دیده و کم کم از بین میرود که این همان ساییدگی استخوانی را در پی خواهد داشت .

روماتویید ارتریت نیز نوع دیگری از بیماریهای ورم مفاصل می باشد که به مراتب از ارتروز شدیدتر و دردناک تر می باشد و زمانی بروز میکند که سیستم ایمنی شروع به از بین بردن مفصل نموده و درد و تورم را موجب میگردد.

عوامل دیگری همچون تاندنیت یا همان التهاب تاندون یا زردپی اطراف مفصل – کشیدگی رباط که میتواند بر اثر دررفتگی های مفصلی یا قرار گرفتن مفصل در وضعیت نامناسب پیش امده باشد و یا مشکلاتی در شکل -ساختار مفصل و یا اختلالاتی در کارکرد قسمتهای مختلف ان(رباط- مینیسک-عضلات اطراف مفصل و…..) –هر یک به تنهایی میتوانند باعث ایجاد درد در مفاصل باشند.

 

دور از مطلب نیست اگر در همینجا متذکر شویم که انجام برنامه ورزشی منظم(پیاده روی- یوگا- ورزشهای ابی و آب درمانی)-رژیم غذایی سا لم – وزن مناسب –کنترل استرس  از موارد توصیه شده برای این افراد می باشد.

 

تاثیر یوگا بر بیماریهای مفصلی :

درهنگام بروز بیماریهای مفصلی عموما شاهد پدیده محدودیت های حرکتی می باشیم . تمرینات ارام – صحیح و منظم روزانه که با توجه به توان حرکتی فرد توصیه میشود میتوانند کمک موثری در توسعه دامنه حرکتی باشند. تداوم در انجام تمریتات خود باعث تقویت عضلات اطراف مفصل میشود .  انجام حرکات ارام -کنترل شده و آگاهانه یوگا میتواند توان جسمی فرد را افزایش داده و عوارض بیماری را کاهش دهد(درد-تورم-التهاب و خستگی) .  تمرینات ملایم و تاثیرگذاری مانند گروه 1 پاوان موکت آسانا ها میتواند یکی از راههای موثر در مقابله با بیماری های مفصلی باشد.

 

یکی از ویژگیهای یوگا-انجام تمرینات و تکنیکهای مختلف آن- با آگاهی و حضور از جریان جاری در آن لحظه می باشد که این خود کلیدی است برای رسیدن به آرامش توام جسم و ذهن . حصول آرامشی به دور از هیاهو – سرعت و رقابتی …که در دیگر ورزشها شاهد ان هستیم .همین امر باعث میشود تا فرد در کنار مزایای فیزیکی تمرین به نتایج دیگری نیز دست پیدا کند .تغییر در نگرش به خود و روش زندگی از جمله مواردی است که فرد شاهد آن خواهد بود .در بسیاری از موارد عدم توانایی در انجام کار – درد وخستگی – این بیماران را به سمت بیحوصلگی – افسردگی –عدم اعتماد به نفس و….سوق میدهد .با انجام تمرینات یوگا درد کاهش پیدا کرده – دامنه حرکت وفعالیت افراد وسیعتر میشود و در نتیجه کیفیت زندگی بیمار افزایش می یابد.

 

 

 

 

 

چکیده مطلب :

   بیماریهای مفصلی یکی از شایعترین بیماریهای قرن حاضر می باشند .با توجه به پیشرفت علم پزشکی هنوز درمان قطعی برای آن معرفی نشده است اما انچه که مسلم است مبتوان با انجام برخی تغییرات در شیوه و نوع نگرش به زندگی درد ناشی از بیماری را کاهش و به بهبود کیفیت زندگی شخص کمک کرد .انجام تمرینات منظم روزانه- رزیم غذایی سالم – وزن مناسب – کنترل استرس و…از جمله موارد توصیه شده برای تغییر روند تخریبی بیماری به سمت مثبت  میباشند.