یوگا با توپ
برگردان: فریبا اویسی
باشگاه یوگا ققنوس
در دنیای شتابزدۀ امروز که رفع نیازهای اساسی و بقای انسان با تمایلات و خواستههای پایانناپذیر بشری ترکیب ناهمگونی از اضطراب افسردگی و شتابزدگی را به همراه دارد؛ یافتن مکانی آرام و لحظاتی در سکون و آرامش تبدیل به رؤیایی شیرین و دور از دسترس گشته است. خوشبختانه این رؤیای شیرین در کلاسهایی چون کلاسهای یوگا و یوگا با توپ قابلدستیابی است. حرکتهای هدفمند (آساناها) و درنهایت لحظات آرامبخشِ ریلکس کردن ذهن و بدن در انتهای کلاس، دنیای دستنیافتنی را به دنیایِ شیرین قابلدسترس تبدیل کرده است.
امروزه کلاسهایی همچون کلاس یوگا بال که لذت خاص کار با توپ را با خود به همراه دارد، برای هزاران نفر در گوشه و کنار جهان تبدیل به مکانی شده که هدف اصلی آن نهتنها شادی و نشاط در حین کار است؛ بلکه همزمان کار بر روی جسم و هماهنگی بین ذهن و جسم و تعادل و تعامل بین دنیای بیرون و درون نیز میباشد. یکی از اهداف تشکیل دورههای آشنایی یوگا با توپ (که در این زمان نیاز آن بهوضوح احساس میشود) به دست آوردن این آگاهی است که چگونه توپ نهتنها بهعنوان یک وسیله جهت انعطافپذیری بیشتر بدن بلکه بهعنوان وسیلهای جهت کمک به فرد آسیبدیده و همچنین افرادی که قادر به ایجاد ارتباط ذهن و جسم بهراحتی (به دلیل مشغلههای بسیار فکری) نیستند و از طرف دیگر برای افراد حرفهای که تمایل به بسط و افزایش حرکتهای بدنی عضلانی دارند، گزینهای بسیار مناسب مطمئن و سودمند است. بدین معنی که وسیلهای همچون توپ برای تمامی افراد اعم از حرفهای و غیرحرفهای وسیلهای مفید و قابلاستفاده با کارایی بسیار بالا میباشد. با بسط و گسترش آگاهی در رابطه با کار با توپ با اطمینان میتوان گفت که در آینده رشد و عملکرد مناسبتری در رابطه با کار بر روی بدن بهوسیلۀ توپ در بین ورزشکاران و یوگیها خواهیم داشت.
امید که با یاری خداوند و همراهی و همکاری عزیزان دستاندرکار یوگا بتوان کلاسهای یوگا بال را بیشتر و بیشتر به علاقهمندان به کار بر روی توپ در رشتههای متفاوت ورزشی معرفی نمود.
تاریخچه:
استفاده از توپ برای تمرینات ورزشی از سال 60 در ایتالیا بهوسیلۀ فردی به نام «اکویلینو کاسانی» شروع شد. اگرچه در ابتدا هدف او از طراحی توپهای پلاستیکی و مقاوم در برابر ترکیدگی برای استفاده در تمرینات ورزشی نبود، اما او را بهعنوان پیشگام این صنعت میشناسند. اولین موارد استفاده از این توپها بهوسیلۀ «مری کویین تون» جهت فیزیوتراپی بر روی کودکان تازه متولدشده با مشکلات فیزیکی بود.
بعدازآن دکتر «سوزان کلین ووگلباخ» در مدرسۀ باسل در سویس بهطور مستقیم از توپهای پلاستیکی جهت فیزیوتراپی و درمانهای ارتوپدی استفاده میکرد؛ به این دلیل او را پایهگذار استفاده از توپهای پلاستیکی در ارتوپدی و درمانهای فیزیکی معرفی میکنند؛ و به این دلیل است که امروزه توپهای پلاستیکی را به نام توپهای سویسی میشناسند.
در سال 80 «جوان پوسنر مایر» مفهوم و موارد استفاده از توپهای پلاستیکی را از اروپا وارد امریکا کرد. در امریکا نهتنها استفاده از توپ برای کار بر روی کودکان با مشکلات فیزیکی مورداستفاده قرار میگرفت که در شمال امریکا از تکنیک استفاده از توپ برای آسیبهای بدنی ناشی از تصادفات در بزرگسالان هم مورداستفاده قرار میگرفت. با توسعۀ استفاده از توپ جهت فیزیوتراپی ارتوپدی و درمان آسیبهای وارده به بدن توپ راه خود را به تمرینات ورزشی باز کرد و آرامآرام مسیر خود را به سمت استفاده در تمرینات حرفهای از تمرینات عمومی گرفته تا تمرینات اختصاصی و پیلاتس و یوگا و تمرینات بدنسازی باز و بازتر کرد.
«جوان پوسنر مایررا» در حقیقت اولین فردی که استفاده از توپهای پلاستیکی را در صنعت ورزش و بخصوص در تمرینات بدنسازی بهطور خاص توسعه داد، میشناسند.
امروزه توپها در سایزهای مختلف و انواع متعدد در کنار بقیۀ اسباب و لوازم ورزشی مورداستفادۀ ورزشکاران قرار میگیرد.
وسایل موردنیاز در کار با توپ با سایز بزرگ:
توپ در سایزهای 65.75. 85 برای افرادی با جثههای کوچک متوسط و بزرگ وجود دارد.
اولین و مهمترین چیز برای شروع کار با توپ، انتخاب صحیح سایز و اندازۀ توپ میباشد. انتخاب صحیح توپ به سایز و وزن فرد مربوط میشود.
شرایط قرار گرفتن بر روی توپ باید به شکلی باشد که درحالیکه فرد بروی توپ نشسته زاویۀ ران با ساق پا زاویۀ 90 درجه باشد؛ درحالیکه کف پاها بر روی زمین قرار دارد و نیز ساق پا عمود بر زمین میباشد.
بدین ترتیب سایز توپ به سایز و اندازۀ فرد با شرایط مطرحشده برمیگردد.
فشار هوای درون توپ با پمپ تنظیم میشود. توپ نباید بسیار کمباد باشد که فرد در آن فرورود و نه بسیار پرفشار که نشستن بر سطح آن بهسختی انجام گیرد.
لباس موردنظر برای تمرین با توپ لباسی است چسبان و بلند که بدن را بهخوبی بپوشاند.
قرار داشتن بروی توپ در جای مناسب مهم است؛ یعنی باید در مکانی کار بر روی توپ را انجام داد که بتوان تعادل خود را حفظ کرد و یا در صورت از دست دادن تعادل با مانعی برخورد نکنید.
برای اینکه عامل تیزی در کف سالن یا محل تمرین باعث سوراخ شدن توپ نشود. استفاده از مت گزینۀ مناسبی میباشد.
درنهایت اگر تمایل به استفاده از کفش در حین انجام تمرینات دارید، بهتر است از کفش مناسب که مثل لباس پا را بهخوبی بپوشاند، استفاده کنید.
چرا در تمرینات یوگا استفاده از توپ توصیه میشود؟
اساسیترین فایده در تمرینهای ورزشی با توپ انعطافپذیری و تعادل میباشد. بدین معنی که قرار گرفتن بر روی توپ بجای قرار داشتن دریک سطح صاف و محکم باعث میشود که بدن قدرت مانور و کشش و چرخش بیشتری به طرفین داشته باشد؛ از طرف دیگر ازآنجاییکه قرار گرفتن روی توپ نیاز به کنترل و حفظ تعادل بیشتری دارد، خود باعث استحکام ماهیچهها مخصوصاً ماهیچههای شکمی و کمری و عضلات چهار سر ران میشود و با ادامۀ تمرینات، تغییرات تأثیرات بیشتر و عمیقتر خود را نشان میدهند.
مهمترین فایدۀ دیگر استفاده از توپ در تمرینات ورزشی درگیری ماهیچههای جدید، بدون فشار به ماهیچههای دیگر و یا مفاصل و یا احتمال آسیب به آنهاست؛ برای مثال برای باز کردن قفسۀ سینه در تمرینات ورزشی میتوان با قرار گرفتن بر روی توپ به پشت از فشار بر روی زانوها بکاهیم و در ضمن انعطاف قابلتوجهی هم برای باز کردن قفسۀ سینه داشته باشیم. تجربه نشان داده است که کار بر روی سطح ناپایداری همچون توپ به دلیل درگیری بیشتر بدن برای حفظ تعادل عملکرد ماهیچهها و کشش ماهیچهها را نسبت به کار بر روی سطح صاف بیشتر میکند؛ مخصوصاً این عملکرد در ماهیچههای شکمی و کمری و عضلات چهار سر ران بیشتر دیده میشود.
آزمایشهای الکترومیوگرافی
الکترومیوگرافی یا تست نوار عضلانی یا عصبی، آزمایشی است که بهتوسط متخصصین طب فیزیکی انجام میشود و بهتوسط آن فعالیت اعصاب و عضلات اندامهای بدن بررسی میشود.
الکترومیوگرافی نشان میدهد که آیا اعصاب قسمتهای مختلف در اندام درست کار میکنند یا خیر و آیا فعالیت عضلات اندام به دنبال بیماری خاصی دستخوش تغییر شده است یا نه. با دستگاه الکترومیوگرافی پژوهشگر قادر است کشش عضلات را بهخوبی اندازهگیری کند؛ در ضمن این دستگاه میتواند به پزشک در تشخیص بیماریهای عصبی و عضلانی نیز کمک بسیار کند.
در حقیقت مطالعه با دستگاه الکترومیوگرافی نشان میدهد که عملکرد کشش عضلانی و کارکرد عضلات درحرکتهایی که بر روی توپ انجام میشود، بسیار بیشتر از همان حرکتها بر روی زمین و یا سطح صاف میباشد.
درمجموع کار بر روی توپ مثل نشستن صحیح با حفظ تعادل و حرکتهای نشستوبرخاست به محکم و قوی شدن عضلات کمر و شکم و از همه مهمتر و اساسیتر بر روی عضلات عمقی بدن تأثیر بسیار داشته و باعث تقویت و بهبود کار و عملکرد آنها شده که درنهایت نهتنها سلامتی که زیباییاندام را نیز با خود به همراه دارد.
موارد دیگر استفاده از توپ بهعنوان صندلی در منزل کنار تخت و حتی محل کار میباشد.
درنهایت توپ یک وسیلۀ کوچک و باقیمت مناسب نسبت به بقیۀ وسایل ورزشی است.
وقتی تمرینات ورزشی بر روی زمین انجام میشود، سطح صاف زمین بدن را بهگونهای حمایت میکند که در مقایسه با تمرین روی توپ نیاز به ایجاد تعادل ندارد؛ درنتیجه تمام عضلات بدن مخصوصاً عضلات مرکزی را درگیر نمیکند.
ادامه مقاله را می توانید در مجله شماره 81 مطالعه کنید