انسان مدرن امروزی، تحتفشار، فرسوده از پرکاری، عصبی و نگران در دام جهنمی گیر میکند که او را با بیرحمی تمام بهسوی فشار عصبی پیش میبرد؛ زیرا حالت دائماً نگران او مانع میشود تا بتواند با نیازهای بیرحمانۀ زندگی مدرن مقابله نماید که در ورای پوشش حالت دلپذیر و راحت، یک ماشین ضد انسانی و بیرحم جدال برای حفظ موجودیت نهفته است. واقعاً شگفتانگیز است، سپس آن میلیونها موجود متمدن تحتفشار زندگی میکنند با این احساس که آنها از قافله عقباند و وظایف بیشازحدی بر روی دوش آنها گذاشتهشده که احتمالاً نمیتوانند خود را با آنها وفق بدهند و درعینحال نمیتوانند شانه از زیر بار آنها خالی نمایند. قرصهای آرامبخش ظاهراً موجب یک آرامش موقتی میشوند، اما در بلندمدت، این نوع مداوا خود از ناخوشی بدتر است؛ زیرا کاری بهجز مرطوب نمودن ریشههای نگرانی و ناراحتیهای عصبی بدون اینکه آنها را ریشهکن نماید، انجام نمیدهد، اما دو نوع مداوا هم وجود دارد که هر دو پیشگیریکننده و شفابخش هستند. یکی تنفس کنترلشده و آرامبخش و دیگری هم
مؤثرترین پادزهرها است.
وقتی میگوییم که باید راه آرامش یافتن را یاد بگیرید، شاید به یک هدف دور اشاره میکنیم؛ درصورتیکه خیلی از مردم برای دریافت کمک فوری جهت رفع مشکل موجود به یوگا روی میآورند. در حال حاضر ما هم با قدمهای سریعتری نسبت به پایهگذاران یوگا که در هزاران سال قبل، زندگی میکردهاند، پیش میرویم، اما مسیر یوگا طوری است که نفع فوری آن را میتوان از همان آغاز از رعایت دیسیپلینهای جدید، از همان نفس اول به سبک یوگا و از اولین روش آسانا که اقدام میکنیم و از اولین مرحلۀ آموزش نحوۀ کسب آرامش، دریافت کنیم. به همین دلیل لازم نیست حتماً به مرحلۀ کامل آن برسیم تا از نتایج آن منتفع شویم، بلکه از همان شروع به یافتن آرامش از طریق روش مناسب یوگا ما را بهرهمند میسازد، زیرا روش آرامش بخشی یوگا کامل بوده و نهتنها ماهیچهها را آرام مینماید، بلکه اندامهای داخلی بدن، سیستم غدههای درونی، ریهها، قلب، سیستم عصبی و مغز را نیز آرام می سازد. حالا در اینجا چند نمونه از تکنیکهای آرامبخش تشریح میشود.
آرامش تصاعدی
ادمواند جکوبسن که یک پزشک اهل شیکاگوی آمریکا میباشد، تکنیک جدیدی برای آرامش یابی ارائه نموده است که آرامش تصاعدی نامیده میشود. طبق گفتۀ دکتر جکوبسن، این تکنیک نیازی به قدرت تخیل، تلقین به نفس ندارد و بر پایۀ این اطمینان که بدن به نگرانیها واکنش نشان خواهد داد، بناشده است؛ یعنی تحریک افکار و رویدادها با کشش ماهیچهای و این کشش فیزیولوژیکی هم بهنوبۀ خود تجربۀ هدفمند ناشی از نگرانی را افزایش خواهد داد. آرامش عمیق ماهیچهها فشار فیزیولوژیکی را کاهش میدهد و کلاً با نگرانی ناسازگار میباشد.
ضمناً نتایج عالی از مداوای کشش ماهیچهها، نگرانیها، بیخوابی، افسردگی، خستگیها، اسپاسم عضلات، دردهای گردن و پشت و افزایش فشارخون و غیره فقط در عرض یک دورۀ کوتاه دوهفتهای با دو جلسۀ 15 دقیقهای بدون وقفه در روز
حاصلشده است.
برنامۀ آرامش اجرایی
تکنیک برنامۀ آرامش اجرایی توسط یک پزشک سوئدی به نام ال.جی در سال 1988 تدوین گردید، یعنی در ضمن مداوای مریضهای دارای ناراحتی روحی و ترسهای بیمورد که نیاز به روشهای سریع و قابلاتکا برای کاستن نگرانیهای خود درزمانی که با اوضاع ترسناک مواجه میشوند، متوجه شد که این تکنیک موفقیت زیادی کسب نموده و میتواند در شرایط مختلف زندگی از دعواهای روزانه گرفته تا بدخوابیهای بیموقع مفید واقع بشود.
آموزش برنامۀ آرامش اجرایی از طریق شش مرحلۀ زیرین قابل پیشرفت است.
روابط فزاینده
این روش به تشخیص فرق بین کشش و آرامش در هر گروه عمده از ماهیچهها کمک میکند.
آرامش، فقط رها کننده
این روش مرحلۀ نخست روش آرامش تصاعدی ماهیچهها را حذف میکند؛ یعنی مرحلۀ کشش را درنتیجه یک فرد میتواند در نصف آن مدت به آرامش عمیق در هر گروه از ماهیچهها دست یابد.
آرامش کنترل ضمنی
این روش زمان لازم برای کسب آرامش را بازهم کاهش داده و به دو سه دقیقه میرساند. در این مرحله فرد موردنظر فقط باید روی تنفس تمرکز حواس داشته و خود را آماده نماید تا دقیقاً درزمانی که نیاز است به آرامش دست یابد. چنین آموزشی به ایجاد رابطه بین آرامش ضمنی و حقیقی ماهیچهها کمک میکند.
آرامش متمایز
در این مرحله، تمرین کننده میتواند در هر موقع از روز روی یک صندلی بنشینید و در عرض چند دقیقه به آرامش عمیق دست یابد. این مرحلۀ پیشرفته به فرد تمرین کننده کمک میکند تا ضمن اشتغال به کارهای روزانهاش به آرامش دست یابد. این روش آرامش متمایز، کمک مینماید تا ماهیچههای موردنیاز برای انجام فعالیت روزانه در آن لحظۀ خاص را از بقیۀ ماهیچهها که موردنیاز نیستند، مجزا نماید و فقط به آرامسازی آنها بپردازد و به او کمک میکند تا این روش را روی ماهیچههای دیگر نیز به مرحلۀ اجرا درآورد.
آرامش سریع
در این روش بازهم از مدتزمان لازم برای دستیابی به آرامش کاسته شده و به 30 ثانیه تقلیل مییابد. قادر شدن برای کسب آرامش در چنین مدتزمان کوتاهی، یعنی کسب آرامش واقعی در مواقع پراضطراب زندگی؛ بنابراین تمرین آرامش سریع در مواقع مختلف روز و در حین کارهای مختلف و اوضاع متفاوت ذهنی، خوب و بینهایت مفید است.
آرامش اجرایی
مرحلۀ نهایی آموزش آرامش اجرایی شامل دستیابی به آرامش درست در زمان رویارویی با وضعیت نگرانکننده است. در این مرحله، فرد تمرین کننده توانایی کامل مییابد تا عوامل نگرانکننده را قبل از اینکه شکل بگیرند، از بین ببرد.
تکنیک آرامش لحظهای، تکنیک آرامش سریع و تکنیک آرامش عمیقاین سه تکنیک آرامشبخش در بنیاد تحقیقات وی و کاناندا کندرایوگا در بنگلور هندوستان ارائه گردید. اینها تکنیکهای آرامشبخش کاملاً مؤثر و سادهای برای اجرا هستند. تکنیک آرامش لحظهای را میتوان بعد از هر تمرین برای مدت کوتاهی اجرا نمود. تکنیک آرامش سریع و تکنیک آرامش عمیق را میتوان بعد از تمرینهای آسانا یا مستقلاً در بین فعالیتهای روزانه انجام داد تا آرامش مناسب واقعی را
به سیستمهای بدن برساند.
کایوتسارگا
برگرفته از:
میشرا، ج.پی.ان، یوگا، 1382، ترجمه اسماعیل قهرمانی پور
ادامه مقاله را می توانید در مجله 95 مطالعه نمایید