وینی یوگا
نویسنده: آرون اسدی Aaron Asadi
برگردان: زینب مسعودیان
وینی یوگا Vini Yoga
یوگا درکل جهان جاری است، زیرا همهچیز در این دنیا به هم مرتبط است. هدف یوگا صلح است، نه قدرت؛ صلح باقدرت به دست نمیآید، بلکه قدرت با صلح محقق میگردد. (دسیکاچار، قلب یوگا)
وینی یوگا، یک سیستم کامل یوگا بر اساس یوگا سوترا پاتانجلی است که هر هشت اصل یوگا را در برمیگیرد و به تمام این اصول به یک اندازه توجه دارد، مانند هشت پای اختاپوس که هیچ بخشی مهمتر از دیگری نیست.
در گذشته یوگا بهصورت انفرادی تمرین میشده، نه گروهی و هر شخص، برنامهای مطابق با نیازهای خودش دریافت میکرده است. وینی یوگا نیز به این شیوه کار میکند و قدرت درمانی عمیقی دارد. این سبک برای کسانی که طیف وسیعی از تمرینات مانند مدیتیشن را خواستارند، نیز مفید است.
ت.ک.و. دسیکاچار
ت.ک.و. دسیکاچار T.K.V Desikachar، پسر استاد ت.کریشنام آچاریا Krishnam Acharya است که از سال 1960 به مدت سی سال، همهروزه از تعلیمات مستقیم پدرش بهره برده است. او یک مهندس موفق بود که در غرب و شرق باقدرت یکسانی ظاهر شد و عمق و شکوهِ هند را به کمک سیستم آموزش غرب نمایان کرد. هنگامیکه معلمی به نام واندا اسکاراویل Vanda Scaravile از او سؤال کرد که چه چیزی بیش از همه او را در کارش یاری داد؛ پاسخ داد: مطالعات مهندسی ام. دسیکاچار شگفتزده از اثرات درمانی تعلیمات پدرش، علیرغم نگرانیهای خانواده، حرفۀ مهندسی را رها کرد تا یک معلم یوگا شود. او آموزش در اروپا را در دهۀ 1960 آغاز کرد و کارش را در سرتاسر دنیا ادامه داد.
آیا وینی یوگا برای همه مناسب است؟
اگرچه وینی یوگا، یک سبک ملایم از یوگا است؛ برای افرادی که سالها یوگا کارکردهاند و از قدرت بدنی خوبی برخوردارند نیز مناسب است. چنانچه تنوعات زیادی از وضعیتهای ایستادن روی سر، دست و آرنج و آساناهای پیشرفته را در برمیگیرد، وینی یوگا یک سبک پالایششدۀ یوگا است که برای هر شخص با هر توانایی و نیازی مناسب است. یک جلسۀ تمرین میتواند از 15 دقیقه تا 2 ساعت، مطابق با نیاز و توان فرد به طول انجامد. تنها تمرینی که در این سبک دنبال نمیشود، تکنیکهای پاککنندگی با آب است. در این سبک، پاککنندگی با هوا و آتش بر اساس مزاج هر شخص انجام میشود. پاککنندگی با هوا از طریق پرانایاما و پاککنندگی با آتش بهوسیلۀ تاپاس (تمرینات با اصول خاص) صورت میگیرد. بهمنظور ایجاد علاقه و اشتیاق در کودکان در برنامۀ آنها تمرینات پرشی نیز گنجاندهشده است.
یوگا یک تجربۀ عمیق درونی، نه یک رویکرد خارجی است. در یوگا ما تلاش میکنیم در هر عملی که انجام میدهیم تا حد امکان فعال باشیم. (دسیکاچار)
آیا مهم است یک سبک از یوگا را ادامه دهیم؟
اگر آن سبک پاسخگوی نیاز شماست، آن را دنبال کنید. کریشنام آچاریا میگوید: اگر به دنبال آب، چاه حفر میکنید، یک نقطه را عمیقاً حفاری کنید، نه اینکه در هر جا چالهای بکنید.
بهترین روش یادگیری
شما به یک معلم نیاز دارید، چه بهصورت گروهی یا انفرادی تا به شما برنامۀ روزانه بدهد و شما آنچه را که میتوانید انجام دهید. دسیکاچار برای زندگی کردن در لحظۀ حال، توصیه میکند یک تمرین منظم و روزانه داشته باشید. او سه چیز را برای طی این سفر توصیه میکند: اول، گرما یا پاککنندهای از طریق آسانا یا پرانایاما، دوم سوادهیایا، Swadhyaya که به خودآموزی ترجمه میشود؛ پرسیدن این سؤال اساسی که ما که هستیم و برای چه اینجاییم. سوم، چیزی که در یوگا سوترا توصیهشده است؛ پذیرفتن نیروی برتر از خود.
روش
آساناها در سبک وینی یوگا برای هر شخص با هر توانایی مفید است. پرانایاما یا تمرینات تنفسی در راز و نیاز باخدا و انجام مدیتیشن و تمرینات تمرکزی نیز میتوانند بخشی از تمرینات باشد.
وینیآسا کراما Vinyasa Krama
وینیآسا به معنی رفتن به مکان بعدی و کراما به معنای مرحلهبهمرحله است و دلالت بر یک سفر تدریجی و با تفکر دارد. وینیآسا کراما، یک سری آساناهای مرحلهبهمرحلۀ مخصوص سبک وینی یوگا است و این ویژگی در کلاس مشهود است. تمرینات با وضعیتهای ایستاده و یا دوزانو شروع میشوند، گرم کردن با آساناهای ایستاده و رسیدن به وضعیتهای قدرتی با کشش بدنی ایمن. همیشه در کلاسها تأکید بر این است که یک آسانای خاص بهدرستی انجام شود، نه اینکه بر روی تعداد زیادی آسانا کار شود. در هر جلسۀ کلاس، مانند یک سمفونی، یک موضوع در نظر گرفته و بسط داده میشود، به اوج خود میرسد و سپس در انتهای کلاس به سمت آساناهای ملایم و آرامکننده میرود. اگر لازم باشد در فاصلۀ رفتن از حالتی به حالت دیگر، استراحت در وضعیت شاواسانا داده میشود. تکنیک تن آرامی نهایی، کوتاه است. یک جلسه کلاس شامل تکنیکهای تنفسی نشسته است، تمرینات بهصورت اصولی چیده شده است تا با یک ریتم روان پیش رود. تمرکز ویژه بر روی چیدمان و متعادل بودن تمرینات است تا فواید روانشناختی آن حاصل شود.
پرانایاما
همانطور که دسیکاچار میگوید: «تنفس وسیلهای برای مراقبت از خویشتن است. شما آگاهانه فرصتی را به سیستم بدنی خود میدهید تا خود را جوان کند. در وینی یوگا افراد آموزش میبینند تا بهطور خلاقانه بر روی تنفس خود کار کنند و هیچگاه تنفس ضمن انجام تمرینات گم نشود.»
در وینی یوگا، تنفس نرم و عمیق اوجایی به کار گرفته میشود؛ مانند آشتانگا وینیآسا که تنفس با آسانا همراه است، اما در اینجا ابتدا تنفس و سپس حرکت انجام میشود. تنفس در حین انجام آسانا و پس از اتمام آن ادامه دارد، آنچنانکه وضعیت با تنفس احاطه میشود. در آشتانگا وینیآسا حرکت و تنفس دارای طول یکسانی هستند. هر دو شیوه، ذهن را متمرکز میکنند و شخص را از تنفس و تغییراتش آگاه مینمایند. تنفس اوجایی، خاصیت آرامکنندگی دارد و ذهن را با تمرین همراه میکند و آسانا (اصل سوم) را به پرانایاما (اصل چهارم) پیوند میدهد. ضروری است که در تمام وضعیتها تنفس عمیق داشته باشید. این امر، تمرین را ایمنتر میکند و آگاهی را بالا میبرد. اگر شما نتوانید تنفس خود را مدیریت کنید، نمیتوانید حرکت خود را نیز مدیریت کنید. تنفس اولین چیزی است که نقص در وضعیت را نمایان میکند. بازدم عمیق، آرامکننده و دم عمیق، نشاطآور است. آندرا پاین Andrea Payne میگوید: اگر میخواهید تأثیرگذارتر باشید، باید تنفس عمیقتری داشته باشید و اگر عجول هستید و نیاز دارید سنجیدهتر عمل کنید، تنفس خود را آرام و ملایم کنید. در سبک وینی یوگا معمولاً تمرینات با پرانایاما خاتمه مییابد.
بانداها Bandhas
زمانی که شخص در حد قابلتوجهی قادر به کنترل تنفس و نگهداشتن بازدمش باشد، بانداها یا قفلها به او آموزش داده میشود. بانداها در آساناهای خاصی مثل سگ سرپایین و فقط در افراد باتجربه به کار گرفته میشوند. بهطور کلاسیک، بانداها همراه با پرانایاما برای هدایت مسیر انرژی تعلیم داده میشوند.
سلام بر خورشید Surya Namaskar
شخص باید ازلحاظ بدنی برای انجام سلام بر خورشید آماده باشد، زیرا شامل چند خم به عقب پیشرفته و حرکات پای قدرتی است؛ مانند سلام بر خورشید سبک شیواناندا، آساناهای این سبک نیز پشت سر هم و روان انجام میشود و پرشهای سلام بر خورشید در سبک آشتانگا وینیآسا را ندارد.
مدیتیشن Meditation
در وینی یوگا، مدیتیشن بر اساس توان و تمایل فرد به او آموزش داده میشود. شما نمیتوانید آن را مانند یک جعبه شکلات به شخص دهید؛ بلکه میبایست بهآرامی و قدمبهقدم آن را پیاده کنید. شما باید برای شخصی که به او آموزش میدهید، احترام قائل باشید. مشاهدۀ تنفس و حضور شما در کلاس خود نوعی مدیتیشن است که در کلاس اتفاق میافتد. مدیتیشن چیزی جز توجه و آگاهی نیست و هر کاری که انجام میدهید را میتواند در برگیرد.
کیفیت تنفس بهوضوح نمایانگر کیفیت انجام آساناست. (دسیکاچار، قلب یوگا)
تمرینات
تمرینی که در ادامه گفته میشود، نمونهای از تمرینات وینی یوگاست که بهصورت مرحلهبهمرحله انجام میگردد تا بدن و ذهن را متعادل کند. بین آساناها استراحت کنید تا تنفس به حالت طبیعی برگردد.
ادامه مقاله را می توانید در ویژه نامه نوروز 89-90 مطالعه نمایید