ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
سید فرید علامه
“روانشناس و عضو انجمن هیپنوتیزم بالینی ایران”
باورهای غلط
1.هیپنوتیزم خطرناک است.
این باور غلط که فرد بعد از ورود به حالت هیپنوتیزمی قادر به خروج از آن نیست یک افسانه بوده و هرگز اتفاق نخواهد افتاد.
2.هیپنوتیزم فقط برای افراد ضعیف و ساده اتفاق می‌افتد.
هر فردی که قابلیت هیپنوز پذیری مناسبی داشته باشد هیپنوتیزم می‌شود.
3.هیپنوتیزم یک اتفاق جادویی است.
این دیدگاه غلطی است. هیپنوتیزم درواقع یک تکنیک اغواگری بوده، هیچ ارتباط با ماوراء یا نیروهای فوق بشری نداشته و به هیچ‌عنوان یک پدیدۀ جادویی و سحر آمیز نیست.
4.هیپنوتیزم قدرت شگفت‌انگیزی در یک سری افراد به‌خصوص است.
هر فردی توسط یک استاد ماهر می‌تواند هیپنوتیزم را آموزش ببیند و بر اساس حوزۀ تخصصی خود بکار بندد.
5.هیپنوتیزم باعث می‌شود افراد چیزهایی که نمی‌خواهند را بازگو کنند.
این عمده‌ترین ترس افراد از هیپنوتیزم شدن است که کاملا غلط و اشتباه می‌باشد. زیرا فرد در حالت هیپنوتیزم تا خودش نخواهد چیزی نمی‌گوید.
در هیپنوتیزم چه اتفاقی می‌افتد؟
ابوعلی‌سینا در جلد ششم کتاب شفا، هیپنوتیزم را با نام «الوهم الأمیل» یا «حالت تغییر یافتۀ ادراک» مطرح می‌کند. این تکنیک را می‌توان حالت تغییر یافته‌ای از هوشیاری دانست که شامل توجه متمرکز به یک موضوع خاص، تلقین پذیری بالا و کاهش آگاهی محیط می‌باشد.
به تغییرات موزونی که در فعالیت‌های الکتریکی گروهی از نورون‌ها اتفاق می‌افتد، موج مغزی گفته می‌شود. در مغز ما امواجی وجود دارد که به ترتیب بتا، آلفا، تتا و دلتا نام دارند. در هیپنوتیزم فرد در امواج آلفا و تتا قرار می‌گیرد. به این حالت یعنی وضعیت میان آلفا و تتا هیپنوز، ترانس یا خلسه می‌گویند. در موج آلفا مغز در بالاترین حالت تلقین‌پذیری قرار دارد. لحظات قبل و پس از خواب، مغز ما در این موج و در حالت هیپنوتیزمی قرار دارد و به‌همین دلیل است که تاکید می‌شود قبل از خواب، افکار و تصاویر منفی و ناخوشایند را مرور نکنید. زیرا بر اساس حضور در حالت هیپنوز تمام این تصاویر نامناسب در ضمیر ناخودآگاه اثر گذاشته و در خواب ادامه پیدا می‌کند. پس در واقع می‌توان گفت در هیپنوتیزم با ایجاد نوعی تغییر هوشیاری و درنتیجه تغییر الکتریکی در مغز و همچنین ساکن شدن ارتباطات در مراکز حسی کورتکس، فعالیت‌های جسمانی کاهش یافته، فرد درون‌آگاه‌تر می‌شود و با فعالیت نیمکرۀ راست (که مرکز احساسات، تخیلات، موسیقی و … است) از فشارهای استرس‌زای زندگی رها شده و حالتی شبیه خواب‌آلودگی را تجربه می‌نماید. البته باید به این نکته توجه کرد که هیپنوتیزم، خواب نیست.
کاری که از هیپنوتیزم برای رفع مشکلات ما بر می‌آید این است که ما را به زمان و مکانی که منجر به بروز یک مشکل خاص در زمان حال برای ما شده است، می‌برد و در این‌جا هیپنوتراپ یعنی کسی که قرار است از طریق ورود به ناخودآگاه مشکل ما را رفع کند، به طرق مختلف از جمله تلقین کاری می‌کند تا زمینۀ بروز آن مشکل در گذشته از میان برود. هیپنوتراپ ابتدا با تکنیک‌های روان‌کاوی علت اصلی بروز مشکل را در ناخودآگاه ما پیدا کرده و بعد به سراغ آدرسی می‌رود که آن عامل شروع به تاثیرگذاری کرده است.
کارکردهای هیپنوتیزم:
- رفع عادات منفی و مضر مانند عادت به پرخوری و پرخوابی، عادت به بدبینی، اعتیاد به الکل و مواد مخدر (سیگار، دخانیات و …)، عادت به پرخاشگری و فحاشی و …
- درمان بیماری‌های روان-تنی (سایکوسوماتیک) مانند سردردهای میگرنی، اختلالات گوارشی مانند سوززش معده، جوش های صورت، ریزش مو و …
- رفع خاطرات و تصاویر ناخوشایند (هیپنوتیزم در افسردگی و در اختلال استرس پس از سانحه همانند تکنیک EMDR بسیار موثر است).
- ترس های بیمارگونه یا همان فوبی (phobia)
- تقویت حافظه و افزایش تمرکز و توجه
- کاهش استرس و افزایش قدرت تصمیم گیری
- کاهش وزن و لاغری (که یکی از جالب ترین کاربرد های هیپنوتیزم در حال حاضر است)
“ادامه ی این مقاله را در شماره ی 108 مجله ی دانش یوگا بخوانید.”
