پنج‌شنبه , مارس 28 2024

مدیریت ذهن

برگرفته از کتاب: آموزه های سوامی ساتیاناندا ساراسواتی- جلد 1

برگردان: راضیه افخمی

این کتاب شامل گفتگوهایی از استاد  مشهور و توانای یوگا، سوامی ساتیاناندا ساراسواتی است. برای آن دسته از پرتوجویان مشتاق و جویندگان مسیر معنویت که از وجود یک استاد معنوی و گرو  بی بهره هستند، این کتاب الهام بخش و مفید است. در هر جلد از این کتاب حقایق معنوی و کاربردی به زبان ساده و از اعماق قلب بیان شده است که مناسب برای تمام مشتاقان و پیروان مسیر سلوک و راه طریقت از مبتدی و سالک نوپا تا پیشرفته می باشد. در این شماره به بخشی از این گفتگو می پردازیم.

پرسش: عوامل زیادی در زندگی و محیط پیرامونمان وجود دارند که سبب از بین رفتن تمرکز و منجر به حواس پرتی می شوند. چگونه می توانیم از آن ها خلاصی یابیم؟
پاسخ: حواس پرتی امری طبیعی است و در مورد تمامی افراد صدق می کند. اگر شما بر فراز کوهی رفته و در انزوا و گوشه نشینی روزها را سپری کنید، باز هم عواملی هستند که سبب از بین رفتن تمرکزتان می شوند. حتی اگر خود را در یک اتاق ضد صدا حبس نمایید، باز هم موانعی بر سر راه تمرکز شما وجود خواهند داشت. حواس پرتی زادۀ میل و آرزو، جهالت و عدم آگاهی روح است. چنانچه دنیای درونیتان در هماهنگی و هارمونی با دنیای بیرونی شما نباشد، عوامل از بین رفتن تمرکز بیشتر خواهند شد. تفاوتی  ندارد كه در یک شهر شلوغ و پر ازدحام زندگی می کنید یا در یک روستا. در سیر یوگیانه  می آموزید که بیشترین هارمونی و هماهنگی را بین دنیای درون و بیرون ایجاد کنید، بدون اینکه تحت تأثیر عوامل مزاحم و پرت کنندۀ حواس  باشيد و در نتيجه بتوانید کنترل امور ذهنتان را در دست گیرید.

پرسش: چگونه جوامع امروزی ما را زندگي کنترل مي كنند؟ آیا راه حلی برای اینکه تحت تأثیر آگهی ها و رسانه های عمومی همچون روزنامه قرار نگیریم، وجود دارد؟
پاسخ: همۀ افراد تحت تأثیر خواب تلقینی  (همچون هنگام هیپنوتیزم) هستند. تأثیراتی  از محیط پیرامون  پي درپي بر روی تمامی افراد جامعه اعمال می شود و كلاً تمامی این  عوامل به ذهن آن ها ساختار می دهد. كل سبک زندگی ما پروسه ای تلقینی و هیپنوتیزمی می باشد. وهم و خیال سبب هیپنوتیزم شما شده و  مدام در معرض روزنامه، تلویزیون، آگهی، رادیو، کتاب و مجلات قرار می گیرید تا همگی آن ها شما را تحت هیپنوتیزم نگاه دارند. چطور می توانید خود را از هیپنوتیزم خارج سازید؟ چنان چه آن را مدیریت کنید، قادر خواهید بود از خواب و خیال در مورد تمام طرح های جامعه بیرون بياييد و ضد هیپنوتیزم گردید. در حقیقت انسان زير نفوذ تلقین و هیپنوتیزم مداوم از زمان تولد تا هنگام مرگش قرار دارد. شاید تنها افراد انگشت شماری وجود داشته باشند که در این موقعیت هیپنوتیزمی قرار نداشته باشند.
پس از اینکه کوشش نمودم تا خود را از آن رها سازم، پی بردم که اعتقاد به چیزی ندارم. سرشار از شک و تردید بودم و در مورد صداقت و خلوص تمام افراد  هم شك داشتم. پس درنتيجه،  برای اکثریت مردم راحت تر این است که در هیپنوتیزم باشند. اما همچنان که در مسیر معنویت رشد می کنید،  به صورت خودکار ضد هیپنوتیزم خواهید شد.

پرسش: بی قرای در انسان از کجا نشأت می گیرد و چطور می توان بر آن غلبه کرد؟
پاسخ: به طور کلی، بی قراری به واسطۀ فکر مداوم و میل و آرزو ایجاد می گردد و این نشان  مي دهد که ذهن در کنترلتان نیست. در بدن فیزیکی دو گونه از انرژی وجود دارد: یکی با عنوان انرژی ذهنی شناخته می شود و دیگری  انرژی پرانیک یا حیاتی. حس بي قراري نشان از این مطلب است که انرژی ذهنیتان بالا و انرژی پرانیک شما پایین است. در واقع بیانگر نوعی عدم تعادل است. ارگان های حسی بسیار فعال و اندام های محرک (موتور) از فعالیت کمی برخوردارند. در یوگا، این مسئله را نوعی عدم تعادل بین نادی های آیدا و پينگالا و در علم آن را نتیجۀ عدم تعادل بین سیستم های عصبی سمپانیک و پاراسمپاتیک می دانند.
به منظور تعدیل انرژی ذهنی ،  بايد فرد بیشتر از تمرینات راجا یوگا استفاده کند. بهترین متد تکرار مانترا است. مانترا می تواند به شکل ذهنی نیز تکرار شود  يا اينكه در هماهنگی و همگامی با تنفس انجام شود. البته روش های بسیاری برای تمرین مانترا وجود دارند، اما این ها بهترین روش جهت آزمودن انرژی ذهنی می باشند. اگر قادر به انجام دادن این کار نیستید، راه حل دیگری نیز برای غلبه بر این مشکل وجود دارد. باید سعی کنید که سطح پرانا را در بدن افزایش دهید. خواه میزان انرژی  ذهنی را کاهش دهيد یا میزان انرژی پرانیک را افزایش دهید. هدف هاتا یوگا، راجا یوگا و هر فرم و سبک دیگری از یوگا خلق چنین وضعیت متعادل و هماهنگی می باشد. هم زمان، در سطح دیگری، ترشحات هورمونی خاصی در بدن فیزیکی وجود دارد که بر بی قراری تأثیر گذار است. مؤثرترين آن ها آدرنالین و تستوسترون  هستند. چنانچه  عملاً بتوانيد جريان اين هورمون ها را كنترل كنيد،  به فاکتورهای فیزیولوژیکی اصلی که منجر به بی قراری می شوند، غلبه کرده اید. با انجام دادن مرتب آسانا، پرانایاما و مدیتیشن تولید هورمون ها  كنترل مي  شود و چنين مشکلاتی نيز پديد نمي آيد.

پرسش: چطور می توانیم ذهنی آزاد و رها داشته باشیم؟
پاسخ: داشتن ذهنی رها بسیار مشکل است و مهم تر از آن بسیار خطرناک. چنانچه ببری را آزاد گذاشته و آن را در قفس نگاه ندارید، فرار  مي كند و  باعث خسارات و تلفات زیادی می گردد. همین مسئله در مورد رها-سازی ذهن نیز صدق می کند. پیش از اندیشیدن در خصوص رها سازی ذهن، لازم است آن را تعلیم دهيد، تربیت كنيد و نظم دهيد، در غیر این صورت  سبب ویرانگری شما و بقیۀ انسانها می گردد.
ذهن بسیار قدرتمند  و پایه و اساس و منشاء هر خیری و شری است و می تواند انعکاس دهندۀ اضطراب یا عدم توازن و هماهنگی باشد. همچنین ذهن در یک لحظه خواستار خودکشی و در زمانی دیگر خواهان شناخت خداست. این بدان معناست که دو مرحلۀ ذهنی وجود دارد: ذهن غیر رام و سرکش و ذهن تعلیم-دیده و پرورش یافته. یوگی صاحب ذهنی است که تعلیم و تربیت گرفته، اما یک حیوان چنین نیست. در هر انسانی یک روح حیوانی نیز وجود دارد. پس از این که انسان افکار و احساساتش را تربیت نماید، تمام فعالیت-ها و رفتارهای او کنترل مي شود و پس از این مرحله است که او می تواند درمورد رها سازی ذهنش اندیشه کند. چنانچه قبل از رها سازی ذهن، به آن نظم و تربیت نیاموخته باشد، سبب ناخشنودی و افسردگی می-گردد. در این هنگام است که جایگاهی می شود  براي کینه ورزی، تنفر، دشمنی، خواسته ها و نخواسته ها، وابستگی و عدم پذیرش. در این زمان ذهن شما را به سمت نابودی خودتان سوق می دهد. در دنیای امروزی همۀ ما رنج می کشیم چرا که اذهانمان  آموزش و نظم نگرفته اند. بنابراین هنگامی که صحبت از آزادی ذهن می کنیم، لازم است واژۀ کلیدی “تربیت و انضباط” را به یاد  داشته باشیم. تربیت ذهن و آزادی آن دو مفهوم وابسته به یکدیگر بوده و همگام با هم پیش می روند.

بیوگرافی:

در سال 1923 متولد شد. او معلم یوگا و استاد معنوی درهند و همچنین در دنیای غرب بوده است. وی نزد سوامی شیواناندا ساراسواتی  تعليم گرفته بود بنیانگذار مدرسۀ یوگای بیهار و مؤلف بیش از 80 کتاب از جمله “آسانا، پرانایاما، مودرا، باندا” (هاتا یوگا) بوده است. ساتیاناندا در سال 2009 چشم از جهان فرو بست.  

 

 

 

درباره ایران یوگا

پیشنهاد ما به شما

توصیه هایی برای افراد مبتدی در یوگا

مسلما درباره فواید بیشمار ورزش یوگا برای جسم و روح زیاد شنیده اید و علاقمندید …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *