ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
از آموزه‌های سوامی شیواناندا ساراسواتی
۱
زندگی برای خدمت به دیگران است. برنامة خداوند برای تکامل انسان، سِوا یا خدمت فداکارانه است. «خدمت، عشق، بخشش، تزکیه، خوب بودن، خوبی کردن، مراقبه و درک» قاعدة معنویت است. کسی که خدمت فداکارانه می‌کند، دلش برای دیگران می‌سوزد و هرچه دارد را با دیگران تقسیم می‌کند. برای رشد کردن در مسیر معنویت باید فداکارانه به بشریت خدمت کنید. فکر کنید که دنیا خانواده‌ای بزرگ و همة انسان‌ها اعضای آن خانواده‌اند. عاشق بشریت شوید. بشریت خدای شما و خدمت به بشریت عبادتتان است. کسی که برای همه کار می‌کند برای خداوند عزیز است.
***
۲
در دنیا رنج بسیار است. فقط خدمت فداکارانه می‌تواند به نیازمندان توان و تسلی دهد. با این حس خدمت کنید که خداوند در همه منزل دارد و خدمت شما را به‌صورت عبادت دریافت می‌کند. فروتن و سخاوتمند باشید. کسی را که غصه دارد خوشحال کنید و به کسی که مأیوس است دلگرمی بدهید. اشک دردمندان را پاک کنید. غم دیگران را با کلام محبت‌آمیز برطرف کنید. کسانی را که درمانده و غمگین‌اند دلگرم کنید و وقتی کسی مأیوس است کاری کنید لبخند بزند. اینها همه گونه‌های مختلف سواست.
چراغ کسانی باشید که راه‌شان را گم کرده‌اند. برای بیماران پزشک و پرستار باشید. برای کسانی که می‌خواهند به ساحل جاودانگی برسند قایق و پل باشید. خدمت فداکارانه به دیگران قلب و ذهن را آمادة دریافت نور الهی می‌کند. سوا یا خدمت فداکارانه به بشریت گام اول در مسیر معنویت است. مکاشفه یا سامادی بدون آموزش اولیة در زمینة سوا ممکن نیست.
سوا نمک زندگی است. معنای زندگی حقیقی خدمت و از خود گذشتگی است. برای خدمت به دیگران زندگی کنید. هرچه بیشتر برای تعالی و خدمت به دیگران انرژی صرف کنید انرژی الهی بیشتری در شما جاری می‌شود. زندگی خود را با سوا گذراندن یعنی صمیمی بودن با عمیق‌ترین راز زندگی. راز نائل شدن به درک خداوند خدمت به بشریت است.
***
۳
هدف از سوا یا خدمت فداکارانه چیست؟ خدمت به دیگران به رشد شخصیت انسان کمک می‌کند. سوا مؤثرترین روش یا سادانا برای پاک کردن ذهن و پالایش قلب است. ویژگی‌های بد، قلب را محصور می‌کند و در ذهن رسوب به جا می‌گذارد و مانند نقاب یا پوستة کلفتی شما را از دیگران جدا می‌کند. خدمت فداکارانه این نقاب را می‌شکند، پوسته را برمی‌دارد و موجب گشایش قلب می‌شود.
خودخواهی، تنفر، حسادت، تعصب و غرور ناپدید می‌شود و فروتنی، عشق، همدردی و شکیبایی پدید می‌آید. خودپسندی ریشه‌کن می‌شود و کم‌کم اتحاد و یگانگی زندگی را احساس می‌کنید. قلبی فراخ با دیدگاهی باز و بلندنظر به زندگی پیدا می‌کنید. اگر خداوند را در هر‌کسی ببینید اگر قلبی بخشنده داشته باشید آن‌وقت و تنها آن‌وقت است که می‌توانید به دنیا خدمتی واقعی کنید.
در ابتدا فکر می‌کنید که خودتان همة کار را انجام می‌دهید. اما به مرور زمان وقتی قلب خالص و خالص‌تر می‌شود حقیقتاً پی‌می‌برید که نیروی برتری از طریق شما کار می‌کند و متوجه می‌شوید که جسم و ذهنتان درواقع فقط وسیله‌ای در دست پروردگار است.
***
۴
آدم‌ها وقتی کار می‌کنند انگیزه‌های مختلفی دارند. بعضی‌ها در جامعه برای شهرت و آوازه، بعضی برای ثروت‌اندوزی، برخی برای قدرت و بعضی برای رسیدن به خوشی‌های بهشت کار می‌کنند. عده‌ای معبد می‌سازند با این اندیشه که گناهانشان شسته می‌شود. گروهی ساختمان بنا می‌کنند با انگیزة اینکه نامشان حتی بعد از مرگ نیز یادآوری شود. بعضی برای استفادة عموم بوستان زیبا می‌سازند به این اندیشه که در بهشت از چنین بوستان‌های قشنگی برخوردار شوند. برخی بخشش می‌کنند با انگیزة اینکه به شکل صاحبخانة ثروتمندی در زندگی بعدی به دنیا بیایند.
قضاوت اعمال فقط از روی قصد یا انگیزة آنهاست. انگیزة خودخواهانه شخص را محدود می‌کند. با روحیة بی‌طرفانه و با از خود گذشتگی کار کنید. همیشه انگیزه‌هایتان را به‌دقت بررسی کنید. انگیزه‌تان باید خالص باشد. هیچ‌گاه به نتایج اعمالتان اهمیت ندهید البته بدون اینکه قربانی تنبلی یا سستی شوید. تمام انرژی‌تان را در خدمت به بشریت جاری کنید. اگر بدون انگیزه کار کردن برایتان سخت است موقع کار انگیزة قوی آزادی را در نظر داشته باشید. این‌گونه همة انگیزه‌های خودخواهانه و پیش پا افتاده سرانجام خودشان از بین می‌روند.
هنگامی‌که فکر خوبی کردن به دیگران جزء جدایی‌ناپذیر وجودتان می‌شود آن‌وقت است که دیگر هر انگیزه‌ای مورد توجة شما قرار نمی‌گیرد. از خدمت و خوبی کردن به دیگران لذت فراوان می‌برید و از درون نیروی معنوی می‌گیرید. از کسی که خدمتش را می‌کنید انتظار برگرداندن عشق، قدردانی، سپاسگزاری یا تحسین نداشته باشید.
عود بسوزانید، چراغ روشن کنید، لباس، غذا، دارو، آموزش و سرپناه تقدیم دیگران کنید. از بیماران پرستاری کنید و به فقیران خدمت کنید با این فکر که به خدا خدمت می‌کنید. بی‌سوادها را آموزش دهید. به روستاها و محله‌های فقیرنشین کمک کنید. این کار قلبتان را خالص می‌کند. همین حالا به این کار مشغول شوید.
***
۵
با سوا ره‌جویان می‌توانند به‌تدریج تمام ویژگی‌های خوب یا فضایل را ایجاد کنند. بکوشید ایمان، انرژی، سرخوشی، شهامت، شکیبایی، استقامت، خلوص، تمرکز و آرامش داشته باشید و علاقه‌ای به نام و شهرت، تقدیر، تحسین و تشکر نداشته باشید. فروتن و دور از تنفر، حسادت و خشونت باشید و با کلام دلنشین صحبت کنید. چطور فرد حسود و مغروری که از دیگران انتظار احترام دارد می‌تواند به دیگران خدمت کند؟
کسی که برای چیزهای بی‌اهمیت زود می‌رنجد و زود دلخور می‌شود برای سوا مناسب نیست. خصلت خوش‌اخلاقی، مهربانی و خونگرمی را در خود بپرورانید. بروید و با همه معاشرت کنید بدون اینکه بین طبقه، آیین یا نژاد افراد فرق بگذارید. انعطاف‌پذیر، دلسوز و بردبار باشید. با عادت‌ها و روش‌های دیگران سازگار شوید. قلبی فراگیر و پذیرای همه چیز و ذهنی آرام و متعادل داشته باشید. با دیدی یکسان بنگرید و از سعادت دیگران به وجد آیید.
حتی اگر بعضی از این قابلیت‌ها را داشته باشید درصورتی‌که با جدیت خدمت فداکارانه انجام دهید بقیة قابلیت‌ها خودش به سوی شما می‌آید. خدمت کردن را شروع کنید حتی اگر سرمایة کمی از عشق، گذشت و همدردی دارید.
***
ترجمة : لعیا نبی‌فر
