ما گياهان را دوست داريم چون ميدانيم گياهان و سبزيجات براي سلامتي ما مفيد بوده و ما را در برابر عوامل بيماريزا محافظت ميكند. واژه “فيتوريزمغذيها” به مواد مغذي اطلاق ميشود كه از موادگياهي گرفته ميشود و ميتواند از بدن انسان محافظت كند. به نظر ميرسد تركيب ابتدايي موجود در گياهان موسوم به”فيتوها” ميتواند از بدن ما مراقبت و با بيماريهايي همچون سرطان مقابله كند؛ اين ماده سيستم ايمني بدن را تقويت و با فعاليت به عنوان آنتياكسيدانها به سلامت قلب كمك ميكند، اما چه گياهاني بايد بخوريم تا از اين مزايا بهرهمند شويم. پزشكان ميگويند: تمام انواع سبزيجات و ميوهها دراين زمينه مفيد بوده و بايد مصرف شوند اما در اين ميان ده گياه خوراكي مهم به لحاظ خواص آنتياكسيداني و مفيد براي مقابله با بيماريها، شناخته شدهتر است و مصرف آنها بيشتر توصيه ميشود.
اولين گياه خوراكي”سويا” است. سويا به دليل دارا بودن مادهاي به نام”جنستين” خواص ضدسرطاني فوقالعادهاي دارد و همچنين حاوي فيتواستروژن است كه خطر ابتلا و پيشرفت سرطان پروستات را كاهش ميدهد علاوه بر اين، داراي تركيبي به نام ايزوفلاون است كه براي مقابله با سرطان سينه مفيد ميباشد. گياه بعدي” گوجهفرنگي” است. رنگ گوجهفرنگي به دليل مادهاي به نام”ليكوپن” كه داراي كاروتنوئيد بوده و رشد برخي سرطانها را كاهش ميدهد يا سركوب ميكند. ليكوپن در تقويت قدرت بينايي، سيستم ايمني بدن و كاهش عوارض پيري نيز مفيد ميباشد. گياه بعدي”كلم بروكلي” است كه يك ريزمغذي است و خاصيت آنتياكسيداني دارد. آنتياكسيدان با مولكولهاي مضر راديكال آزاد مقابله ميكند و خاصيت سمزدايي دارد.
“سير” هم در اين گروه گياهان مفيد قرار دارد. سير يك منبع خاص غني از نوعي فيتوريز مغذي موسوم به تركيبات ارگانوسولفور است كه خواص ضدالتهابي و آنتياكسيداني دارد و به كنترل كلسترول نيز كمك ميكند. همچنين ريزمغذيهاي موجود در سير خاصيت ضدباكتريايي و ضدقارچي دارد. گياه مفيد بعدي دانههاي”كتان” است كه به لحاظ تعديل كردن هورمونهاي زنانه، بهبود قدرت باروري ، كاهش علائم پيش از قاعدگي و نيز پيشگيري از سرطان سينه شناخته شده و معروف است. ريزمغذيهاي موجود در دانه كتان همچنين در پيشگيري از ديابت نوع دوم مفيد ميباشد.
” مركبات” نيز در اين گروه از گياهان مفيد قرار ميگيرند. ريزمغذيهاي مفيد موجود در مركبات شامل آلكالوئيدها، فلاوانوئيدها و فنولها است كه همگي خواص ضدسرطاني، آنتياكسيداني و ضدالتهابي دارند.
” ميوههاي جاليزي”مثل هندوانه و طالبي نيز سرشار از ريزمغذيهاي گياهي مفيد هستند كه به ويژه براي سلامتي قلب و عروق كاربرد دارد. گياه خوراكي بعدي”تمشك آبي” يا گياه” قرهقاط” است. توت سرشار از نوعي تركيب به نام “آنتوسيانين” است كه عامل رنگ آبي اين ميوه بوده، مصرف آن، التهاب را كاهش داده، از بدن در برابر سرطان محافظت ميكند و براي سلامت چشم، عروق سرخرگي و مغز نيز مفيد ميباشد.
دو گياه باقي مانده و بسيار مفيد در اين فهرست”سيبزميني شيرين” و”فلفل تند” است كه خواص آنتياكسيداني قوي دارند. فلفل تند حاوي تركيبي موسوم به”كاپسايسين” است كه باعث تندي زياد فلفل ميشود. اين تركيب متابوليسم را تقويت ميكند، موجب آزادسازي آندروفينها ميشود، در رشد سلولهاي سرطاني اختلال ايجاد ميكند و مانع از لختگي خون ميشود. فلفل تند همچنين سرشار از ويتامين “C” ميباشد.