ایران یوگا ایران یوگا مرجع مقالات آموزشی یوگا
دستورالعمل‌های یوگایی در راستایِ تعالیِ خودآگاهانه
نوشتۀ: سوامی سیتارامانانداSwami Sitaramananda
برگردان: گلناز بيضايي (باشگاه يوگا ققنوس شیراز)
یک پرتوجو پرسید زمانی‌که در مسیر معنویت گام برمی‌داریم، موفقیت شامل چه چیزهایی می‌تواند باشد؟
موفقیت زمانی حاصل می‌شود که فرد قادر باشد از اسارت کارهای خوب و بد خود رهایی یابد؛ به‌عبارتی‌دیگر موفقیت زمانی رخ می‌دهد که قادر باشیم رویکردمان را در مواقع مشابه تغییر دهیم و دیگر دربند تصمیمات گذشته‌مان نباشیم. دلیل عدم شادمانیِ ما از نوسانات ذهنی ما نشأت می‌گیرد که مملو از تناقض‌ها و الگوهای فکری ناسالم است. سوامی ویشنودواناندا می‌گوید که ما متولد نخواهیم شد، مگر آنکه وجودمان در هستی با چیزی عجین گردد. ذهن، افکار و احساساتی را که از طریق تجربیات گذشته کسب کرده‌ایم در خود نگاه می‌دارد و به آن‌ها واکنش نشان می‌دهد و فرد را در سراب خودساخته، محدود و محبوس می‌کند.
ما با فراز و نشیب‌های ذهن و احساساتمان دست‌وپنجه نرم می‌کنیم. اساتید یوگا دستورالعمل‌های یوگا را به‌منظور بالا بردن آگاهی افراد ارائه می‌دهند که کمک به ریشه‌یابی و رفع درد و رنج‌های نهفته در اعماق وجود آن‌ها می‌کند. ما به دو روش می‌توانیم خود را تعلیم دهیم؛ ازیک‌طرف می‌توانیم مراقب باشیم که عملکرد و رفتارمان را در مواقع بحرانی تغییر دهیم و از طرف دیگر نیز می‌توانیم با ترویج انرژی مثبت به واکنش خود کمک کنیم. بدین‌صورت ذهنمان قادر خواهد بود که ناملایمات را در پسِ بایدها نبایدها از خود دور کند.
ذهن در وضعیت بی‌آلایش خود قادر خواهد بود که انعکاسی از وجود زیبای ما باشد و غایت و هدف والای زندگی را نمایان کند. با پاک‌سازی ذهن، ما از فراز و نشیب‌ها، پیچیدگی‌ها و پریشانی‌ها رهایی خواهیم یافت. در غیر این صورت ما خود را درگیر رویدادهای گذشته می‌کنیم و انرژی خود را هدر می‌دهیم. زمانی به این موقعیت ایده آل دست خواهیم یافت که دیگر حسرت و افسوسی به دل نداشته باشیم و درونمان سرشار از آرامش و صلح گردد. استاد بزرگ پاتنجلی ، کتاب ارزشمند یوگا سوترا که دربردارنده تعالیم باارزش در خصوص پیشرفت و تعالی خودآگاهانه می‌باشد را تألیف و به جهانیان عرضه نمود. این کتابِ عظیم به تصحیح افکار، کاهش درد و رنج، روشن نمودن ادراک و خودباوری کمک می‌کند. این دستورالعمل‌ها اگر دنبال شوند، موجب پیشرفتی طولانی‌مدت در زندگی بشر و حذف موانع ناشی از کارما، ضعف شخصیتی و عادت‌های بد می‌گردند.
این دستورالعمل‌ها خودپرستی و منیت را از انسان دور می‌کند. ممکن است فردی بر نقایص شخصیتی خود بیشتر از دیگری فائق آید، اما با تمرین می‌توان این انرژی را در خود برای تغییر ایجاد کرد. هیچ‌کس نمی‌تواند از تلاش برای پیشرفت سر باز زند؛ به‌عنوان‌مثال از همگان این توقع می‌رود که به قوانین راهنمایی رانندگی احترام بگذارند، از مسیر مشخص‌شده در جاده استفاده کنند و به علائم راهنمایی احترام بگذارند. هیچ‌کس فکر نمی‌کند که فردِ ویژه‌ای است و نیازی به پیروی و اطاعت از قوانین ندارد و قوانین تنها برای دیگران است.
شکست ما در حین پیروی از دستورالعمل‌ها، ناشی از تصور قبلی‌مان از خود به‌عنوان فردی ویژه است که موجب این تصورمی شود که ما می‌توانیم دست به هر کاری به دلخواهمان بزنیم. این رفتار از آن نشأت‌گرفته که ما درک درستی از هویت و ارتباطات خود با دیگران نداریم. همه با یکدیگر برابر و هم گام هستیم و عمق کلام این است که روحمان با کائنات در ارتباط است. زمانی که ما از درک این موضوع ناتوان باشیم و با این حقیقت کنار نیاییم که ما در عین کثرت، دارای وحدت هستیم؛ با همنوعمان خود به‌گونه‌ای متفاوت رفتار کرده و بدین سبب، بسیاری از بحران‌های رفتاری در بین نسل بشر پدید می‌آید.
با به کار بستن این دستورالعمل‌ها ما می‌توانیم کیفیت زندگی‌مان را بالاتر ببریم و با رهاسازی ذهنمان قادر خواهیم بود که شادمان‌تر زندگی کنیم.
یاما (محدودیت‌ها) و نیاما (پرهیزات) برای تمرین روی همۀ جوانب ذهنی‌مان مناسب و کارآمد است.
یاما:( محدودیت‌ها ،بایدها)
آهیسما : آهیسما بااحساس خشونت سروکار دارد. خشونت از خودخواهی و توقع نا به‌جا سرچشمه می‌گیرد. میل به خودخواهی از شکست خوردن در تشخیص ناتوانی‌هایمان و همین‌طور از یافتن خوشبختی در غیر از وجود خود نشأت می‌گیرد. مفهوم آهیسما کنترل خشونت، عدم سوءاستفاده و دوری از خشونت و درگیری است. هنگام خشمگین شدن با خاطرنشان شدن که «این رویداد خواست ما نیست، اما خواست پروردگار است»، می‌توان رویکرد جدیدی را در این خصوص در پیش گرفت. با به کار بستن دارما (عدالت) می‌توان بی‌هیچ نشانی از زور و خودخواهی زیست.
ساتیا : ساتیا یعنی صداقت، ساتیا با ترس‌هایمان که ناشی از نرسیدن به اهدافمان در مقابل دیدگان خود و دیگران است، سروکار دارد. ترس از وابستگی نشأت می‌گیرد. اگر که درگیر وابستگی‌ها نباشیم، هیچ‌گاه ترس را تجربه نخواهیم کرد. در حقیقت می‌توانیم چیزهای زیادی را به دست آوریم یا از دست بدهیم، چیزهایی از قبیل نام، آوازه، اعتبار، مقام یا عشق، اما با داشتن یا نداشتن هر یک از این‌ها، چیزی از ما کم یا زیاد نمی‌شود؛ زیرا ما نه در پس تعلقاتمان، بلکه آن‌گونه که هستیم، کاملیم. با به کار بستن ساتیا می‌توانیم خود را از گزافه‌گویی، سوءاستفاده از دیگران یا دروغ‌گویی برای رسیدن به مقاصد خودخواهانه در امان نگه‌داریم. با خلوص و راست‌گویی قادر خواهیم بود ذهنمان را سبک و روشن‌تر کرده و این خود سرآغازی برای دست‌یابی به صلح درونی است.
برهماچاریا : برهماچاریا به معنی عفت و پاک‌دامنی است. با به کار بستن برهماچاریا قادر به کنترل نیروی جنسی و کنار گذاشتن آن به‌عنوان هدف اصلی زندگی و همچنین تبدیل این انرژی به انرژی معنوی خواهیم بود. دستورالعمل‌ها به ما توصیه می‌کنند که از ناهنجاری‌های جنسی پرهیز کنیم و به این قبیل برانگیختگی‌ها سروسامان دهیم و در این‌چنین انگیزش‌ها تردید کنیم. برهماچاریا به کاهش شور و اشتیاق‌های خودخواهانه و کنترل نشده کمک می‌کند. با اضافه کردن تعالیم برهماچاریا به روابط انسانی خود می‌توانیم احساسات و خواسته‌های خود را خالص و پاک گردانیم.
آستیا : مفهوم آستیا دزدی نکردن و درستکاری است. آستیا در ارتباط با میل ما به رشک و حسد است. با بررسی دستورالعمل‌ها در این زمینه، می‌توان گرایش‌ها و خواسته‌ها و ذهن و فکر خود را کنترل کرد و از وضعیت موجود احساس رضایت نمود. باید این موضوع را بپذیریم که آنچه بر ما می‌گذرد، صرفاً به خاطر قانون عکس‌العمل و شایستگی ما می‌باشد و خارج از دخل و تصرف دیگران است.
آپاریگراها : آپاریگراها بازدارندۀ طمع و آز و عدم پذیرش رشوه است که با گرایش ما به سمت حرص سروکار دارد. این تعالیم از بین برندۀ تصور دارایی و امنیت بیشتر است. دستورالعمل‌ها ما را از هدر دادن انرژی و همین‌طور از درگیر کردن روحمان با مسائل دنیوی در امان می‌دارد. تغییر مسیر به‌سوی ساده زیستی، موجب بازگشت نور و روشنایی به روحمان و رهایی از تعلقات و اتکابه‌نفس می‌گردد. این خصوصیت جدید ما را در مراوده‌های روزمره قوی و آزاد می‌سازد، حسی که با آز و طمع هیچ‌گاه نمی‌توان تجربه کرد.
نیاما (پرهیز، نبایدها)
ادامه مقاله را می توانید در مجله شماره 82 مطالعه کنید
