تعادل کامل

برگرفته از کتاب “سلامتی کامل” دکتر دیپاک چوپرا

خلاصه و تنظیم: شهلا قاسمیان دستجردی

در شماره‌های پیشین در مورد انواع دوشاها در بدن، نشانه‌ها وارتباط بین آن‌ها به تفصیل سخن گفتیم. در این شماره قصد داریم توضیح دهیم خارج شدن از تعادل هر یک از دوشاها چه عواقبی را می‌تواند در بر داشته باشد و در این‌گونه مواقع ما چطور می‌توانیم از خود را از پیامدهای ناخوشایند این اتفاق، دور نگه داریم.

باید بدانید پراکریتی یا طبع شما دو لبه دارد. می‌توانید خود را در بند و گرفتار آن بدانید یا می‌توانید از آن چیز یاد بگیرید و از آنچه سیستم بدنی‌تان می‌خواهد به شما بگوید استفاده کنید. طبع یا طبیعت پیتایی ممکن است شما را مستعد خصومت و کینه‌جویی کند یا طبیعت واتایی ممکن است روده‌های شما را حساس کند. اما هیچ چیز شما را مجبور به قبول زندگی پردغدغه که باعث شعله‌ور شدن پیتا یا خستگی مفرط واتا می‌شود نکرده است. با شناخت دوشاها و آشنایی با راهکارهای حل مساله در این موارد می‌توان در چهارچوب محدودیت‌هایی که طبیعت وجودیمان به ما داده است، آزاد باشیم.

نوع بدن شما بدین خاطر که با آن متولد شده‌اید تغییر نمی‌کند. اما در عین‌حال دوشاها دائما در حال تغییر و تحول هستند. هر وقت به کوهستان می‌نگرید، چیپس سیب‌زمینی می‌خورید، به موسیقی موتزارت گوش می‌کنید یا هر اندیشه و عمل دیگری انجام می‌دهید دوشاهای شما در حال تغییر هستند. کسی که ضربان قلبش به شدت می‌تپد بدون آنکه طبیعت اصلی‌اش را در نظر بگیریم دارای نوعی عکس‌العمل شدید واتایی است. طبیعت شما هر چه هست سعی کنید هر سه دوشا را به طور کامل تجربه کنید. برای اینکه در سلامت کامل باشیم هرکس باید بهترین چیزهایی که از هر دوشا می‌توان به‌دست آورد را تجربه نماید.

دوشاها وقتی در تعادل کامل قرار می‌گیرند ویژگی‌های زیر را از خود نشان می‌دهند:

واتا: خیال‌پرور، خلاق، حساس، خودجوش، انعطاف پذیر، شاد و پرنشاط

پیتا: روشنفکر، متفکر، مطمئن، متهور و با اعتماد به نفس

کافا: آرام، مهربان، دلیر، با محبت و سخاوتمند

اگر با کسی روبرو شوید که همۀ این کیفیات را با هم دارا باشد طبیعتا تحسین شما را بر می‌انگیزد. چنین شخصی هدیۀ طبیعت یعنی همان «تعادل کامل» را دریافت نموده است. تعادل کامل، بسیار نادر پدید می‌آید ولی غیرممکن نیست و دستیابی به آن برای همه امکان‌پذیر است.

شاید فکر کنید متعادل کردن دوشاها به این معنی است که از هر کدام باید مقداری مساوی در اختیار داشته باشیم. اما نه این یک اشتباه است. شما نمی‌توانید دوشاهایی که با آن متولد شده‌اید را تغییر دهید. ولی می‌توانید راهی برای متعادل کردن آن‌ها پیدا کنید. آیورودا می‌گوید دوشاها را باید تا جایی که امکان دارد، به نقطۀ تعادل نزدیک کرد. نقطۀ تعادل، مرزی است بین افزایش و کاهش هر دوشا. بدن شما به طور طبیعی سعی در برقراری تعادل دارد اما از آنجا که دوشاها نسبت به عادات شما بسیار حساس هستند باید بیاموزید کاری نکنید از تعادل خارج شوند. به طور کلی باید بیشتر مراقب افزایش دوشاها باشید تا کاهش آنها. زیرا همین که شما یک تیپ بدنی مشخص دارید نشان می‌دهد مقدار زیادی از آن دوشا در شما وجود دارد. برای مثال فردی از تیپ واتا که ضعف گوارش در او پیشرفت کرده می‌تواند دچار کمبود پیتا تشخیص داده شود. اما نباید سعی کنیم پیتا را در او افزایش دهیم بلکه باید واتای او را به تعادل برسانیم.

اگر هر کدام از دوشاها از تعادل خارج گردند علائم زیر را بروز می دهند:

واتای نامتعادل: درد، تشنج، گرفتگی عضلانی، احساس سرما و لرز

پیتای نامتعادل: تورم، التهاب، تب، گرسنگی و تشنگی زیاد، سوزش معده یا داغی بدن

کافای نامتعادل: گرفتگی بینی، خروج خلط، سنگینی، افزایش آب در بدن، بی‌حالی و خواب زیاد

هر دوشا می تواند باعث بروز عارضه‌های مختلف باشد. مثلا یبوست که یکی از علائم مشخصۀ عدم تعادل واتاست، در بعضی موارد می‌تواند مربوط به عدم تعادل پیتا یا کافا باشد. بنابراین در خصوص بیماری‌های جدی حتما باید با متخصص آیورودا مشورت نمایید. 

“ادامه ی این مقاله را در شماره 113-114 مجله دانش یوگا بخوانید”