ارتباط سالم و موثر

(تحلیل شخصیت افراد از نظر نیروهای جذب و دفع کننده و معرفی صفات جذابیت ارتباطی)

سید فرید علامه، (روانشناس و مربی بین‌المللی مهارت‌های زندگی

بر اساس این که ما در اجتماع زندگی می‌کنیم و ارتباطات یکی از ارکان اصلی زندگی در این گروه بزرگ است، توجه به ارتباط صحیح و کاربردی که به اصطلاح ارتباط موثر نامیده می‌شود بسیار مهم است. توجه به قوانین روابط بین‌فردی، یعنی رابطۀ ما با طرف مقابل، یکی از اولویت‌های زندگی هر فرد در حیطه‌های عاطفی، شغلی و … می‌باشد.

نیاز است برای موفقیت در ارتباطات خود، یکی از مهم‌ترین قوانین رابطۀ بین‌فردی یعنی قانون جذب و دفع که قانونی حاکم بر سراسر جهان است را جدی گرفته و با توجه به صفات دفع کننده و جذب کننده یا به عبارت دیگر رفتارهای دافع و جاذب دیگران، کیفیت ارتباطات خود را در سطح خانوادگی، اجتماعی و حوزه‌های مختلف ارتقاء بخشیم.

بر این اساس افراد از نظر صفات جذب کننده و دفع کنندۀ وجودی به 3 دستۀ کلی تقسیم می‌شوند:

دستۀ اول: خنثی

افرادی که نه دیگران را به سمت خود جذب می‌کنند و نه باعث دفع آنها می‌شوند. مثلا در طرف مقابل، ایجاد نفرت نمی‌کنند و کسی هم به معنای واقعی، به آنها علاقمند نیست. به‌طورکلی نه عشق در کسی ایجاد می‌کنند و نه تنفر. این گروه معمولا در روابط اجتماعی بی‌اثر بوده و می‌توان گفت کسانی هستند که نسبت به دیگران بی تفاوتند و اطرافیان‌شان نیز نسبت به آن‌ها بی‌تفاوتند.

این افراد در اکثر مواقع نه موافقتی از خود نشان می‌دهند و نه با موردی مخالفت می‌کنند. این‌ها در روابط دو‌طرفه، تاثیری بر ارتباطات بین‌فردی و احساس طرف مقابل ندارند.

دستۀ دوم: دوست‌ساز

افرادی هستند که حسن خلق داشته و مردم آنها را اجتماعی می‌دانند. در اکثر موارد به دیگران محبت می‌کنند و مصداق این مصرع از جناب حافظ هستند:

با دوستان مروت، با دشمنان مدارا

این افراد دارای نیروی جاذبۀ زیادی هستند و دافعه‌شان بسیار کم است. در معاشرت با دیگران دارای کشش و جذابیت بسیاری هستند و دیگران از آنها تاثیر می‌پذیرند.

دستۀ سوم: دشمن ساز

همانگونه که از اسم این گروه مشخص است، شامل افرادی می‌شود که از نظر ارتباطات اجتماعی بسیار ناتوان هستند و اگر ارتباطی را شروع می‌کنند، بعد از مدت کوتاهی طرف مقابل از آن‌ها ناراحت شده و در طرف مقابل ایجاد تنفر می‌کنند. اینها مصداق جمله‌ای از امام اول شیعیان، علی‌ابن‌ابی‌طالب هستند که می‌فرماید:

«ناتوان‌ترین مردم کسانی هستند که در یافتن دوست ناتوان باشند و ناتوان‌تر از آنان، کسی است که دوستان خود را از دست داده و تنها باشد.»

همان‌طور که معلوم شد این افراد دافعۀ بسیار بالایی دارند و تاثیرگذاری مناسبی بر دیگران ندارند. آنها مانند یک دستگاه حشره‌کش با امواج خود دیگران را از خود دور می‌کنند.

توجه به پاسخ سوالات زیر و روی آوردن به کسب مهارت در زمینۀ صفات و نیروهای جاذب می‌تواند دیگران را به سمت ما متمایل کرده و دوستی‌ها را بیشتر و ماندگارتر کرده و موفقیت‌ها و منافع اجتماعی بیشتری برای‌مان به ارمغان آورد:

• چه صفاتی باعث افزایش نیروی جاذبه و دافعۀ ما می‌شود؟
• چه صفاتی باعث می‌شوند دیگران بیشتر به سمت ما جذب و متمایل شوند؟

نیروها و صفات جذب کننده:

1. لبخند زدن
2. تایید دیگران
3. پوشش و لباس مناسب هر موقعیت
4. تشکر کردن
5. تحسین دیگران
6. بزرگ کردن خوبی‌های دیگران
7. تعریف از دیگران در جمع
8. مطالعه و آگاهی مناسب
9. کشف محاسن دیگران و بیان آن‌ها به خود فرد
10. استفاده از عطر و ادکلن
11. داشتن لحن آرامش بخش در گفتگوها
12. دادن حق اشتباه به دیگران
13. هدیه دادن
14. نادیده گرفتن و بخشش خطاهای طرف مقابل
15. سر تکان دادن و استفاده از اصوات یا کلمات تاییدی در هنگام گوش دادن به سخنان طرف مقابل
16. استفاده از تکیه‌کلام‌های طرف مقابل در هنگام صحبت با او
17. توجه به تیپ شخصیتی و مزاج طرف مقابل در ایجاد ارتباط که البته این مورد نیاز به آموزش و حضور در دوره‌ها و کارگاه‌های تئوری و عملی دارد.
18. انجام وظایف و مسئولیت‌های واگذار شده
19. وقت‌شناسی و احترام به زمان طرف مقابل
20. تعریف از پوشش طرف مقابل بر اساس عرف و جنسیت
21. شکرگزاری مداوم
22. ورزش کردم و داشتن بدن سالم و موزون